Pesten
Plagen of pesten?
Plagen gebeurt spontaan, het duurt niet lang, is
onregelmatig. Humor en aandacht vragen halen vaak de bovenhand. Bij dit ‘spel’
zijn de kinderen gelijk aan elkaar: niemand moet blijvend het onderspit delven.
Plagen is niet altijd leuk, maar nooit bedreigend. Er is geen blijvende
psychische of fysieke schade. Wat fout loopt, wordt snel recht gezet.
|
Bij pesten is de dader sterker dan het slachtoffer. Het
is dezelfde leerling die wint en dezelfde die meermaals verliest. Die laatste
voelt zich eenzaam, verdrietig, onzeker en onveilig. Directe pesters vernederen,
schelden, dreigen, maken hun slachtoffer belachelijk, shoppen, slaan, duwen,
vernielen spullen, … . Indirecte pesters sluiten het slachtoffer uit met
roddels, leugens ... .
|
Pesten in een nieuw jasje?
‘Steaming’ is een nieuwe naam voor ‘afpersen met geweld’.
Meestal dreigt een groepje daders hun slachtoffer af, vernedert of intimideert
hem zodat hij geeft wat ze willen: geld, een MP3-speler... . Of ze dwingen hun
slachtoffer om iets voor hen te stelen.
‘Happy Slapping’ heeft de gsm als
wapen: je geeft iemand een pak slaag, filmt dit met de ingebouwde camera en zet
het filmpje op het internet zodat anderen ervan kunnen ‘meegenieten’. Voor het
slachtoffer is het vaak een traumatische ervaring.
‘Cyberpesters’ gebruiken internet en gsm om hun
slachtoffer anoniem te bestoken.
Door de anonimiteit en de geringe pakkans zeggen of doen cyberpesters
makkelijker dingen die ze in het echte leven niet zouden durven. De roddels,
leugens, dreigementen laten psychisch diepe sporen na. Het speelt zich vaak af buiten de schoolmuren,
maar heeft ontegensprekelijk een invloed op het schoolleven. Daarom mag de
school het niet negeren.
Hier vind je informatie rond het nemen van maatregelen tegen cyberpesten. |
Hoe pak ik het aan?
Hier vindt je zaken waar je op moet letten wanneer je rond pesten werkt.
Hier zijn enkele voorbeelden van methodes die gebruikt worden om pesten aan te pakken.
|
Vier criteria rond probleemgedrag
Om te bepalen wanneer gedrag als probleemgedrag beschouwt kan
worden, kan je werken met volgende vier
criteria:
- De frequentie:
Hoe dikwijls komt een bepaald gedrag voor?
- De duur:
Hoe lang blijft dat gedrag duren?
- De omvang: Beperkt het gedrag zich tot één situatie, les, leerkracht of niet?
- De
gevolgen:
Welke schade veroorzaakt het gedrag?
Rollen bij pesten
1. Slachtoffer/zondebok
- Passief:
Onzeker, gevoelig, stil of eenzaam. Staat lichamelijk zwakker en heeft vaak een
positieve relatie met volwassenen.
- Provocerend:
Combineert zenuwachtige en agressieve reacties en veroorzaakt zo irritaties en
spanningen (ook bij volwassenen). Durft zelf ook wel eens te pesten.
- Ieder
kind dat afwijkt van een vastgelegde norm door meerdere personen, loopt kans om
slachtoffer te worden: Hoogbegaafden, leerlingen die niet kunnen volgen,
fysiek aantrekkelijke kinderen, kinderen met lichamelijke of mentale handicap,
uiterlijke kenmerken, kinderen met andere normen of waarden, andere godsdienst
of huidskleur, andere kledij, slecht in sport zijn of net heel goed, dik of
dun, … .
- Dader: Staat positief tegenover geweld, is impulsief, fysiek sterker en wil overheersen. Pest om aandacht, status te krijgen. Kan zich moeilijk inleven.
- Meelopers: Pesten mee, maar nemen geen initiatief. Zijn bang om zelf slachtoffer te worden.
- Verdedigers: Durven wel eens op te komen voor het slachtoffer. Dwingen respect af en hebben daardoor invloed op de groep.
- Buitenstaanders: Pesten niet, maar doen ook niets om het pesten te stoppen.
Preventie: Anti-pest-lijn
Pesten los
je niet op met een themadag, maar met een team dat samen dezelfde grens aangeeft. Eén leraar die in zijn eentje
brandjes moet blussen, is nooit zo effectief als een schoolbeleid. Deze anti-pest-lijn start daarom op beleidsniveau. De verschillende maatregelen en preventieve acties staan hier vermeld.
Meer info?
Je kan nog meer info vinden op volgende websites:
- www.klasse.be/eerstelijn Eerste Lijn over Cyberpesten en Steaming.
- www.ecops.be voor het melden van misdrijven op het internet.
- www.pesten.be voor meer info.
- www.pestweb.nl voor info op kindermaat.
- www.evovzw.be en www.vcov.be voor vormingsavonden over pesten voor ouders.
- www.limits.be indien er volwassenen bij de pesterijen betrokken zijn.
- www.saferinternet.be en www.stopdigitaalpesten.nl over pesten via het internet, mail, gsm.
- www.kieskleurtegenpesten.be brengt verenigingen samen voor overleg over de preventie en aanpak van pestproblemen op school.
- www.leefsleutels.be o.a. voor vorming over de No Blame-aanpak.
Bronnen:
De Vos, L., & Van Loock, L. (2014). Begeleiden van kinderen 4A: Brede basiszorg: Algemeen deel. Mechelen: Thomas More [interne publicatie].
http://www.klasse.be/leraren/eerstelijn/ze-spuwen-op-me/#
Vandekerckhove, J., Cruysweegs, B., Vandergraesen, F., Sollie, L. (2012). Competent – Een algemene didactiek in 101 lemma’s. Wommelgem: Uitgeverij Van In.
De Vos, L., & Van Loock, L. (2014). Begeleiden van kinderen 4A: Brede basiszorg: Algemeen deel. Mechelen: Thomas More [interne publicatie].
http://www.klasse.be/leraren/eerstelijn/ze-spuwen-op-me/#
Vandekerckhove, J., Cruysweegs, B., Vandergraesen, F., Sollie, L. (2012). Competent – Een algemene didactiek in 101 lemma’s. Wommelgem: Uitgeverij Van In.